به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، محمدباقر خرمشاد استاد تمام جامعه شناسی سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی و معاون اسبق سیاسی وزارت کشور و با آقایان دکتر محمدحسین صفارهرندی عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و فعال سیاسی و دکتر خواجه سروی استاد دانشگاه شنبه شب ۱۲ اسفند ماه در برنامه گفتگوی ویژه خبری به موضوع پیام مشارکت مردم به رسانههای بیگانه و جریان تحریم انتخابات پرداختند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
سوال: بفرمایید که با توجه به شرایط فعلی کشور ما ارزیابی حضرت عالی از حضور مردم و شرکت در انتخابات چیست؟ خرمشاد: خدا قوت دارم امیدوارم که انشاالله کشور بتواند سرافرازتر از هر زمان دیگری راهی را که از انقلاب اسلامی ۵۷ شروع کرده بتواند ادامه بدهد شاید اگر بخواهیم قسمت اول سوال را که اشاره فرمودید به شرایط فعلی کشور برایش شاخص سازی کنیم که این شرایط فعلی چه شرایطی بود که با لحاظ آن بایستی مشارکت مردم و میزان مشارکت مردم در انتخابات را تحلیل کنیم شاید دو شاخص بشود برایش بیان کرد یکی اینکه به لحاظ معیشتی مردم در شرایط مساعد و خوبی نیستند این به لحاظ داخلی در یک همچین شرایطی آنچه که اضافه میشود به عنوان شاخص دوم یک همچین مردمی که در یک همچین شرایطی هستند به شدت تحت فشار روانی بیرونی قرار گرفتهاند از هر جهتی و جهات مختلف که خدشه وارد شود در مشارکت آنها در انتخابات و بعد البته این دوتا با هم بی ارتباط هم نیستند یعنی نه تنها بیارتباط نیستند بسیار به هم مرتبط هستند و آن وضع معیشتی در واقع شرایطی است که یک بخش قابل توجهی از آن را تحریمهایی ایجاد کرده که همان تحریم کنندگان در واقع فشار آورندگان روانی به مردم
ایران برای رای ندادن بودهاند یعنی به عبارت دیگر اساساً هدف تحریمها همین بود که در یک همچین شرایطی و در همچین موقعیتهایی از آن بهرهبرداری شود شاید به جرات بشود گفت جز مردم ایران هر مردم دیگری بودن در یک همچین شرایطی این اتفاق که افتاد نمیافتاد به این مفهوم که اونها ظاهرا هدف گذاری کرده بودند که تحریمها بتواند تا مغز و استخوان مردم را در واقع بسوزاند و بعد طبیعتاً در واقع معترض بشوند از جمله جاهایی را که اعتراض خودشان را نشان بدهند در بحث صندوقهای رای باشد و بعد کلید بخورد بقیه ماجراهایی که در کشورهای دیگری مثل عراق و سوریه و یمن و لیبی و در جاهای دیگر کلید خورد که این ارتباط را با هم داشت در یک همچین شرایطی آنها انتظارشان این بود که احتمالاً میزان مشارکت مردم به زیر ۲۰ درصد سقوط بکند ولی اتفاقی که افتاد بالای ۴۰ درصد اتفاق افتاد با این شرایطی که ما از آن صحبت میکنیم انصافاً در واقع اتفاق فوق العاده جالب توجهی افتاده فاصله آنچه که رای داده شده با آنچه که میانگین انتخابات مجلس در ادوار گذشته و در ادوار مختلف بوده ۱۰ تا ۱۵ درصد است و آن هم قابل فهم است که این ۱۰ تا ۱۵ درصد هم به هر حال مردمانی بودند که نتوانستند خودشان را قانع کنند که به هر حال به رغم این فشار اقتصادی بیایند و در واقع یک جوری یک عدم رای اعتراضی خودشان را نشان دادند به عبارت دیگر اگر شرایط اقتصادی ناشی از تحریمها و عوامل دیگر این شرایط را نام نداشت ما آن ۱۰ تا ۱۵ درصد را هم به راحتی در واقع در پای صندوقهای رای داشتیم لذا به نظر میرسد که اتفاق خیلی خوبی افتاده و اونهایی که رای دادهاند امنیت را برای اونهایی که رای ندادهاند هم خریدند و تضمین کردهاند.
سوال: آقای دکتر اشاره کردید به مسائل و مشکلات اقتصادی وقتی آمارهای دیروز را بررسی میکنیم میبینیم که در بسیاری از مناطق کم برخوردار کشور عزیزمان میزان مشارکت اتفاقاً بالاتر از این چه پیامی میتواند داشته باشد چرا این اتفاق افتاده به نظر شما؟ خرمشاد: ببینید ما در جامعه شناسی سیاسی ایران با نگاه به آمار و ارقام مشارکت کنندگان در ادوار گذشته تقریبا اینجوری بوده که در شهرهای بزرگ و مراکز استان و خصوصا در واقع در تهران میزان مشارکت پایینتر است تا شهرهای کوچک و روستاها که این هم البته به لحاظ جامعه شناسی سیاسی دلایل خودش را دارد و قابل تحلیل است که ما در بحث شکاف سنت و مدرنیته و بحث نقش طبقه متوسط در بحث امر سیاسی و در مشارکت سیاسی آن را به بحث میگذاریم لذا اتفاقی که افتاده اتفاق غریبی نیست به این مفهوم که در روستاها و شهرهای کوچک همیشه این انتخابات یک همچنین حالی را داشته و در شرایط فعلی هم شاید بشود گفت دو تا عامل دیگر را هم بیان کرد یکی اینکه به رغم همه حرفها و همه اتفاقاتی که در درون و بیرون ایران میافتد امید آینده در این مناطق شاید به دلیل اینکه پشت سر گذاشتن محرومیتهای فوق العاده زیادی را که در گذشته تحمل کرده بودند دیدند و به رغم همه کاستیها و فراز و فرودها این امید را دارند که این روند بتواند در واقع به نفع آنها تمام شود و مضاف بر این به مشارکت مردم برای مشارکت در انتخابات.
سوال: آقای دکتر از سال گذشته این موضوع القا میشد که نسل جدید با نظام فاصله دارد و تمایلی به رای دادن ندارد، اما ما حضور پرشور رای اولیها را دیدیم دیروز پای صندوقهای رای نظر شما چیست از این حضور؟ خرمشاد: ببینید بایستی شاید دو چیز را از هم تفکیک کنیم نکته مهمی که شاید در بحث نسل جدید وجود دارد و فقط هم نسل جدید ایران نیست فقط هم نسل جدید ایران نیست بحث نسل جدید در همه جوامع است به دلیل اتفاقاتی که در جهان به خصوص به لحاظ ارتباطات و رسانه و فضای مجازی و شبکههای اجتماعی اتفاق افتاده نسل جدید متفاوت است از نسل قدیم الان همین الان که بنده یک معلم هستم دانشجویان بنده خصوصاً دانشجویان دوره لیسانس البته فوق لیسانس هم همینطور است متفاوت هستند با نسلی که بنده هستم که به هر حال من دهه چهل محسوب میشوم آنها دهه ۸۰ دهه ۹۰ هستند اگر در گذشته هم این تفاوت نسلی وجود داشته این تفاوت نسلی و تحول نسلی که بعد گاهی مواقع به عنوان شکاف نسلی ازش یاد میشود این خیلی سرعت زیادی دارد و سرعت بالایی دارد لذا این تحول نسلی باعث شده که این تفاوت محسوس شود در نتیجه نسل جدید یک خواستههایی دارند که آن خواستهها خواستههای نسل ما نبوده متفاوت است از خواستههای نسلهای گذشته خصوصاً دهه ۳۰ و دهه ۴۰ است لذا این گاهی مواقع توسط
کسانی که دل خوشی با جمهوری اسلامی ایران ندارند و یا زاویه با جمهوری اسلامی ایران دارند تلاش میشود مصادره شود به اینکه اکثریت اینها با نظام زاویه دارند در حالی که به نظر میرسد که بیشتر از نظام مطالبه دارند یعنی مطالباتی دارند توقعاتی دارند انتظاراتی دارند خواستههایی دارند که دوست دارند دیده شود و به رسمیت شناخته شود و بعد هم یکی از خصلتهایشان این است که اگر دیده نشود توانایی و یا خصلت جنجال آفرینی چه در فضای مجازی و چه در بیرون از آن را دارند و این هم باز خصلتی نیست که فقط به نسل جدید ایران مربوط میشود اصلاً خصلت نسل زد است اصطلاحا در همه جای دنیا لذا به نظر میرسد که آنچه که شاید واقعیتر است این است که این نسل، نسل متفاوتی است البته این مهم است که نظام سیاسی همه نظامهای سیاسی از جمله جمهوری اسلامی ایران بایستی این خواستهها را بفهمد و در واقع به این مطالبات بتواند پاسخ بدهد کما اینکه در همه جای دنیا این به عنوان یک مسئله مطرح است.
سوال: آقای دکتر صفار هرندی یک خطی را رسانههای بیگانه دنبال میکردند و آن این بود که مردم از نظام فاصله دارند و مشارکتی در انتخابات نخواهند داشت حضرت عالی بفرمایید که تحلیلتان چیست و پاسخ مردم به این خط تبلیغی چه بود در انتخابات روز گذشته؟ صفار هرندی: عرض کنم که مواجهه دستگاههای رسانهای دشمن یا بیگانه با مردم ما یک مواجهه یک دست است از گذشتههای دور تا به امروز یعنی برای آنها اساساً کشف حقیقت و واقعیت هیچ اعتباری ندارد برای آنها مهم این است که اینطور وانمود کند که مردم این نظام را قبول ندارند مردم در آستانه برچیدن بساط انقلاب هستند حکومت برآمدهای از انقلاب اعتباری پیش مردم ندارد بعضیهاشون یک مقدار جسورانهتر وعده سرنگونی در یک تاریخ مشخص دادهاند بعضی گفتهاند مثلاً جمهوری اسلامی ۴۰ سالگیاش را نخواهد دید و واقعیتش هم این است که خجالت هم نمیکشند که اگر ۱۰ بار یک همچین وعدههایی را دادهاند و هیچ وقت محقق نشده از همان سال اول بعد از پیروزی از این وعدههای سرنگونی دادهاند تا ۴۵ سال که از آن گذشته همچنان باز این خط ادامه دارد به نظرم ما خیلی نباید خودمان را مشغول این رفتار یکسان و یک سویه همیشگی دشمنان کنیم. یک بخشی از فرمایش برادر عزیزم آقای دکتر خرمشاد را هم شنیدم ناظر بر آن وضعیتی که در داخل داریم یعنی میزان رضایتمندی مردم برای حکومتی که برآمده از آراء مردم است هیچی مهمتر از این نیست که مردم چه حدی رضایتمندی از سازوکارهای درونی حکومت و از رفتارهای حکمرانان از رفتار کارگزاران بالا سرشان در کنارشان تا چه حد این رضایت داشته باشند از رسیدگی به دغدغهها و دل مشغولیهایشان من گمان میکنم که ما کار زیادی را در پیش داریم برای کسب این رضایتمندی در حد اعلای خودش در بعضی از اقدامات در بعضی از تصمیمات در بعضی از عملکردها واقعاً تجدید نظر جدی کنیم، چون مردم ثابت کردهاند که نظام را میخواهند و حاضر نیستند که زیر بار حرفهای بیهودهای که دشمنان این کشور و این ملت مطرح میکنند بروند بارها این را اثبات کردهاند هم با آمدنشان در عرصههایی که عرصه اعلام وفاداری به نظام بوده و هم آنجاهایی که بالاخره مثل انتخابات نمره میاندازد در واقع عددها تعیین کننده است بالاخره ۲۵ میلیون نفر به عنوان هسته سختی که علی رغم همه مشکلات علی رغم همه دلخوریها گلایهها از وضعیت عمومی باز وظیفه خودشان میدانند که بیایند قطعاً دهها میلیون نفر دیگر هم آمادگی این را داشتند که پای صندوقهای رای بیایند اگر احساس میکردند که نیامدنشان به معنای این است که مثلاً نظام را در برابر موج دشمنان بیرونیاش تنها بگذارد در آن صورت من مطمئن هستم که میلیونها نفر دیگر هستند که برای تو دهنی زدن به دشمن میآیند و به این صف میپیوندند بنابراین ما نگران آن قصه نباید باشیم، از دشمنان ما کاری ساخته نیست. آنچه که مهم است این است که این معادله را ما با رسیدگیهای معقول منطقی مجاهدانه در داخل به نفع مردم این را حل کنیم.
سوال: دکتر خرمشاد یک اتفاقی که روز گذشته افتاد ظهور و بروز چهرههای جدید و ناشناختهای بود که در رقابت با افراد شاخص که در جاهای مختلفی صاحب پست و مقام بودند این چقدر نشان میدهد که جوانان میتوانند رقابت کنند با افراد با تجربه و چه پیامی را دارد در عرصه انتخابات؟ خرمشاد: ببینید به نظر میرسد که شاید اولین پیامشان این باشد که مردم رای دهنده و حتی مردمی که رای ندادهاند انتظار تغییر دارند، یعنی به تعبیری چرخش چرخهای حکمرانی به روال گذشته را که توسط چهرههای قدیمیتر و به نامتر در واقع رقم خورده بود این را وافیه به مقصودشان ندانستند یعنی انتظار دارند که کسانی که جدیداً میآیند این تغییر را ایجاد بکنند به همین جهت تلاش کردند که به آدمهای متفاوت رای بدهند که البته بخشی از اینها این افراد متفاوت جدید جوانها هستند که شما اشاره کردید که به هر حال در رقابت با نسل قبلی به هر حال توانستهاند آرایی را کسب بکنند که این هم در آن راستای سوال قبلی که فرمودید که نسل جدید در واقع یک جورایی تعارض با نظام سیاسی دارند یا نه که من عرض کردم که نه بحث تعارض نیست، بلکه مطالباتی دارند که شاید آن مطالبات یک جاهایی که خودش را نشان داده رفتن به سمت کسانی که جوانتر هستند و آنها را نمایندگی بکنند نکته دیگری که وجود دارد این است که وظیفه کسانی که انتخاب شدهاند را خیلی سنگینتر میکند. به این مفهوم که کسانی که انتخاب شدهاند بایستی بدانند در یک همچین شرایطی یک همچین مردمی با مجاهدت یعنی با پا گذاشتن یک جورایی روی خواستههای خودشان آمدهاند و این مشارکت را انجام دادند واقعاً عرصهای که آدم تعقیب میکرد خصوصاً رسانههای بیگانه یک عرصه جنگ بود همانطور که در جنگ تحمیلی اینطور نبود که مثلاً جوانها شب اراده کنند فردا صبح ساک شان را بردارند بروند جبهه .کسانی هم که آمدند رای دادند به رغم اینکه محاسبه میکردند معیشت شان مشکلات شان ولی در یک سبک سنگین کردن تصمیم گرفتن رای بدهند متفاوت رای بدهند و با این پیام تغییر را منتقل بکنند و در نتیجه انتظار از کسانی که انتخاب شدهاند خودشان را نماینده همه مردم برای تغییر بدانند هم آنهایی که رای دادند و هم آنهایی که رای ندادهاند شاید یک آنهایی که خصوصاً رای ندادهاند آنها را بایستی رای ندادنشان دیده شود علی الخصوص آن ۱۰ تا ۱۵ درصدی که چه بسا آمار و ارقام و نظرسنجیها نشان میدهد که به شدت تحت تاثیر فشار معیشتی حاضر به رای دادن نشدهاند. و البته نکته دیگری که وجود دارد ملت ایران از دیرباز نسبت به فساد فوق العاده حساس بوده و تلاش کرده به کسانی رأی دهد که احیاناً در مظان کمتری یا عدم مظان فساد باشد و انتظار داشته باشند این مسأله را حل کند. در نتیجه به نظر میرسد انتظار است کسانی که انتخاب شدند این پیام رأی دادن را، خصوصاً پیام رأی ندادن را در این شرایط خاص و سخت درک کنند.
سؤال: با توجه به شرایط فعلی کشور، ارزیابی شما از میزان مشارکت مردم در انتخابات روز گذشته چیست؟
خواجه سروی: به نظرم میرسد با این ترتیبی که به هر حال در کل کشور مردم انتخاب کردند، همان طور که استاد محترم هم فرمودند، همه کسانی که در انتخابات شرکت کردند خواهان این هستند که نظام جمهوری اسلامی بیش از پیش کارآمدتر شود. الان مشکل ناکارامدی در بسیاری از بخش ها، نارضایتیهای زیادی ایجاد کرده که نسلی که در این انتخابات یا مردمی که در این انتخابات دیروز شرکت کردند و از این بابت جای تشکر از همه آنها دارد و باید تشکر کنیم، به هر حال خواهان این هستند که ان شاء الله در چهار سال آینده مجلس شورای اسلامی، مجلسی کارامدتر باشد که بتواند مشکلات کشور را یکی پس از دیگری آنها را احصاء و حل کند که در رأس همه آنها مشکل اقتصادی است که امروز کشور در بخشهای مختلف درگیرش است و مجلس میتواند در این زمینه به سرعت کارگشایی و راهگشایی کند.
سؤال: علیرغم این مشکلاتی که به آن اشاره کردید باز مردم مشارکت داشتند، پیام این مشارکت چیست؟
خواجه سروی: احساس میکنم پیام این مشارکت این است که به هر حال مردم ایران همچنان چه کسانی که در انتخابات شرکت کردند، چه کسانی که شرکت نکردند، انقلاب اسلامی، جمهوری اسلامی و نظام اسلامی را ازآن خود میدانند همچنان و حاضرند از آن حمایت کنند کما اینکه دیروز هم به صحنه آمدند و به هر ترتیب پای نظام جمهوری اسلامی ایستادند و بنابراین این راه را هم ادامه میدهند و به هر حال در مقابل هم از مسئولین انتظاراتی دارند که عرض کردم.
سؤال: انتظاراتی که مردم از مسئولین به ویژه منتخبان آنها در مجلس شورای اسلامی دارند، چیست؟
خرمشاد: اول این جمله را بگویم، بعد این انتظارات را عرض کنم؛ بنده به عنوان یکی از فرزندان این ملت بزرگ، بارها و بارها در مقاطع مختلف تاریخ گذشته چند دهه گذشته کلاه از سر برداشتم در مقابل عظمت این مردم، این بار هم مایلم این را اعلام کنم که یک بار دیگر کلاه از سر برداشتم به خاطر این عمق بینشی که مردم ایران دارند و عمق مجاهدتی که انجام شد در این انتخاباتی که اتفاق افتاد. پیامد یا انتظاری که وجود دارد، این است که حداقل به اندازه بخشی از این عظمت کاری که مردم ایران انجام دادند، کسانی که انتخاب شدند، خصوصاً کسانی که لیست تهیه و معرفی کردند، برنامه داشته باشند برای این که ۱۰ تا ۱۵ گرههای کشور را لیست کنند و این گرهها را در طول چهار سالی که در آینده هستند، این گرهها را باز کنند. اگر چنانچه یکی از عللی که در دنیا مردم در انتخابات گاهی شرکت نمیکنند، این فقط به خواست ایران نیست، یکی از عللش این است که مردم از دست احزاب و گروهها و جریانها و ائتلافهای سیاسی ناراحت میشوند از این جهت که وقتی در قدرت نیستند یک حرفی میزنند، وقتی به قدرت میرسند کار دیگری میکنند. الان انتظاری که مردم دارند و یا یکی از دلایل دیگر آن این است که در انتظار حل برخی مشکلات، در دنیا هم این طور است؛ این را ما در جامعه شناسی سیاسی میخوانیم، انتظار دارند که برای بعضی مشکلاتی که دارند به این گروه رأی میدهند که اینها حلش کنند؛ نمیتوانند، به گروه دیگری رأی میدهند که آنها حل کنند؛ نمیتوانند، به گروه دیگر رأی میدهند و وقتی این تداوم پیدا میکند مردم خسته میشوند و به گونهای با صندوق رأی قهر میکنند. وظیفه این افرادی که انتخاب شدند برای این که بشود آن ۱۰ تا ۱۵ درصدی که به دلیل مشکلات معیشتی یا سایر مشکلات گرههایی که دارند شرکت نکردند، طوری عمل کنند که ما در انتخابات بعدی؛ آن ۱۰ تا ۱۵ درصد را هم در انتخابات بعدی داشته باشیم. یعنی به عبارتی وظیفه سنگین آشتی دادن بخشی از مردم با صندوقهای رأی به عهده کسانی است که انتخاب شدند.
منبع: خبرگزاری صدا و سیما
کلیدواژه: گفتگوی ویژه
مشارکت
انتخابات
جامعه شناسی سیاسی
نظر می رسد
کسانی که انتخاب
انتخاب شدند
جمهوری اسلامی
رای نداده اند
صندوق های رای
میزان مشارکت
مشارکت مردم
اتفاق افتاد
هایی که رای
مردم ایران
شرایط فعلی
خواسته ها
آقای دکتر
داده اند
تحریم ها
نسل جدید
رای دادن
شده اند
رغم همه
گره ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.iribnews.ir دریافت کردهاست، لذا
منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری صدا و سیما» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۸۷۲۳۰۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
دستگاههای مختلف مردمی و فرهنگی در انتخابات همکاری داشتند
ایسنا/تهران معاون سیاسی و اجتماعی استانداری تهران گفت: دستگاههای مردمی و فرهنگی در حوزه مشارکت در انتخابات همکاری داشتند و این باعث شد تا انتخاباتی باشکوه در استان برگزار شود.
سید عباس جوهری در آیین تجلیل از عوامل برگزاری انتخابات شهرستان ملارد اظهار کرد: افزایش میزان مشارکت مردم و همکاری ائمه جمعه ارزشمند است و این موفقیتها ثمره تلاشهای شبانهروزی است. در استان تهران بیش از ۱۴۰ برنامه برای رای اولیها برگزار شد و اقشار مختلف مردم مانند هنرمندان، ورزشکاران، دانشجویان و اصناف پای کار انتخابات بودند.
وی در ادامه افزود: انتخابات بدون حاشیه برگزار شد و این نتیجه برنامهریزی و اصلاح قانون انتخابات است.
رئیس ستاد انتخابات استان تهران تصریح کرد: دور دوم انتخابات در ۲۱ اردیبهشت ماه ۱۴۰۳ در حوزه انتخابیه تهران، ری، شمیرانات و پردیس بهصورت کاملا الکترونیک و در حوزه ورامین، قرچک و پیشوا نیمه الکترونیک برگزار خواهد شد.
معاون سیاسی و اجتماعی استانداری تهران در پایان خاطر نشان کرد: سطح تعامل بین دستگاههای مختلف به خصوص در شورای نگهبان و هیات نظارت در سطح استان و شهرستان قابل تقدیر بود. چرا که هر کسی در خطوط وظایف خود حرکت کرد و وظیفه خود را انجام داد.
انتهای پیام